Ergenlik Dönemi Sorunları

Ergenlik, çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemi olarak tanımlanabilir. Yaklaşık olarak 13-22 yaş aralıklarını kapsayan ergenlik; fizyolojik anlamda kızlarda adet ve göğüslerin büyümesi, erkeklerde ise sesin kalınlaşması ve yüzde kılların çıkması ile başlayan bir dönemdir. Bu dönem; fiziksel büyüme ve cinsel gelişimle beraber bilişsel, duygusal ve psikososyal olgunlaşmanın da gerçekleştiği bir dönemdir. Çocuklar bazı hormonel değişikliklerle beraber yetişkinliğe yaklaştıkça fiziksel anlamda değişikliklerin yanı sıra duygusal anlamda da iniş çıkışlar deneyimler. Çocukluk dönemi ile kıyaslandığında ruh sağlığı problemleri ve duygusal iniş çıkışlar ergenlikte daha fazla karşımıza çıkmaktadır. Ergenlik, yaşamın diğer dönemleri ile karşılaştırıldığında daha sorunlu bir dönem olarak karşımıza çıksa da araştırmalar çoğu ergenin bu dönemi sorunsuz olarak atlatabildiğini de göstermektedir.

Çocukluk dönemi ile karşılaştırıldığında ergenlik döneminde baş edilmesi gereken biyolojik, psikolojik ve sosyal değişimler artmaktadır. Bu değişimlere sırasıyla bakacak olursak; ergen, bedeninde meydana gelen değişimlere uyum göstermeli ve bu değişimlere bağlı olarak meydana çıkan cinsel dürtülerle başa çıkmalıdır. Aynı zamanda bilişsel olgunlaşma gibi değişimlerle birlikte ergen hem kendisi hem de çevresi ile ilgili değerlendirmeler ve soyutlamalarda bulunur.

Özellikle kimlik gelişiminin önem kazanması ile birlikte ‘Ben kimim?’ gibi sorulara yanıt aranmaya başlanır. Ayrıca bu dönemde ergenden beklentiler çoğalmakta ve bu beklentiler doğrultusunda hareket etmesi istenmektedir. Bütün bu değişimlerle birlikte ergenin hem kendisi hem çevresi ile ilgili yeni bilişsel bütünlükler kurması gerekir. Bazı ergenler bunda başarılı olabilirken bazılarında bir takım ruh sağlığı problemleri görülebilir.

Depresyon ve kaygı bozuklukları gibi psikolojik problemler ergenlik döneminde ortaya çıkan sorunlar arasında en yaygın görülenlerdir. Depresyon ergen psikolojisi bağlamında önemle ele alınması gereken bir problemdir. Ergenlikte depresyonun ergenin kontrol algısının düşük olması, olumsuz olayları kendine yüklemesi, ebeveyn boşanmaları ve sosyoekonomik düzeyle ilişkili olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda yapılan araştırmalar ergenlikteki depresif belirtilerin bağımsızlık kazanma ya da aile ile ilişkilerin kötü olması ile ilintili olduğunu göstermektedir. Depresif belirtileri olan ergenler yapılan araştırmalarda aile içerisinde daha az yakınlık, bağlılık ve güven bildirmişlerdir.

Ergenlik dönemindeki ciddi problemlerden bir diğeri intihardır. Ergenlik dönemi ile birlikte intihar davranışının görülme sıklığı artmaktadır. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde ergenlik dönemindeki ölüm sebeplerinin tümü arasında intihar ikinci sırada yer almaktadır. İntihardan sebepli ölümlerin haricinde ergenler arasında intihar düşüncesi ve girişimleri de oldukça yaygın görülmektedir.

Ayrıca ergenlik döneminde sık olarak karşımıza çıkan diğer problemler arasında; suç işleme, şiddete başvurma, çete faaliyetlerine katılma ve uyuşturucu madde kullanma da vardır. Çocuk ve gençlerde görülen suç işleme davranışlarının nedenleri arasında; olumsuz akran ilişkileri, düşük ebeveyn denetimi, tutarsız ve uygunsuz disiplin, madde kullanımı gibi diğer riskli davranışlar, risk almanın ergenler için daha önemli oluşu ve davranışın sonuçlarını öngörememe vardır.

Ergenlik dönemindeki değişiklikler her ne kadar önemli karışıklıkları ve çatışmaları beraberinde getirse de ergenin yaşadığı stres ve gerilim kaçınılmaz olarak görülmemelidir. Bu süreçte çarpışmalar yaşansa da çocukların araç enkazları gibi yolda kalmayacağını bilmek gerekir. Biraz dikkat, biraz çaba, daha fazla sosyal destek ve beklenmedik durumlarla baş edebilmemizi sağlayacak esneklik bahsettiğimiz sorunların çoğunlukla aşılabilmesini sağlayacaktır.